سازشکاری یا واقعیت گرایی، مساله این است
تاریخ انتشار: ۱۶ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۰۲۱۷۰
دکتر زهرا نظری مهر / حقوقدان
محمود صارمی، خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در ۱۷ مرداد ۱۳۷۷ با هشت تن از اعضای کنسولگری ایران در مزارشریف افغانستان بدست تروریست‌های طالبان به شهادت رسید تا بهانه‌ای برای تکریم خبرنگار و جایگاه اصلاع رسانی ایجاد شود که در نتیجه شورای فرهنگ عمومی ۱۷ مرداد را روز خبرنگار نامگذاری کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
انعکاس اخبار بدون ترس
رسانه رکن چهارم دموکراسی است. خبرنگار وظیفه دارد نسبت به انعکاس درست و به موقع مطالب اقدام کند. خبرنگار صدای گویای جامعه است. خبرنگار نباید در انعکاس واقعیت‌ها و افشاگری در فساد ترس به خود راه دهد. این ادبیات تنها بخشی از شعار‌هایی است که در تکریم خبرنگاران بر زبان مسئولان جاری می‌شود. بی شک خبرنگار پلی تاثیرگذار بین منبع خبر و مردم است. وظیفه خبرنگاری این واقعیت را مطرح می‌کند که شنونده می‌تواند به اخباری که خبرنگار منشر می‌کند، اطمینان داشته باشد.
جامعه نیازمند اخبار درست
هر شغلی بیانگر حیطه وظایف شاغلان آن است. از قصاب انتظار پارچه فروشی نداریم، همانطور که از فروشنده گوشی تلفن همراه انتظار عرضه لبنیات نداریم، بنابراین انتظار از خبرنگار این است که اخبار درست را جمع آوری و ارایه کند، اما خبرنگار حق ندارد هر مطلبی را منتشر کند، بلکه باید مطالب را قبل از انتشار واکاوی کند و چیزی را به گوش مردم برساند که بر اساس واقعیت‌ها باشد.
چالش‌های خبرنگار
بی شک خبرنگار در انتشار مطالب با چالش‌های بسیاری رو به رو می‌شود که می‌تواند دلیلی بر اثبات سخت و زیان آور خبرنگاری باشد. خبرنگار با چالش‌های گوناگونی رو به رو می‌شود که از رفتار نامناسب تا توهین، زندان و مرگ استمرار می‌یابد. این در حالی است که محرومیت از بیمه، نبود امنیت شغلی، قرارداد‌های سلیقه ای، اخراج از کار و بسیاری موارد دیگر از چالش‌های خبرنگاران است.
دانستن حق قانونی
در شرایطی خبرنگاران با انواع محرومیت‌ها و محدودیت‌ها رو به رو می‌شوند که قانون اساسی هر کشوری و قوانین حقوق بشری حق دانستن و بدست آوردن اطلاعات را برای مردم قایل شده و خبرنگار به عنوان پلی برای انعکاس اخبار و اطلاعات شناخته شده است.
تحقیق شرط خبرنگاری
مهمترین شرطی که برای خبرنگار قایل می‌شوند، داشتن اطلاعات کافی و جامع و البته مطالعه و کنکاش برای بدست آوردن اطلاعات است. نکته مهمی که باید خبرنگاران از آن بهره‌مند باشند، رسیدن به آن مقدار از ظرفیت علمی و آگاهی است که توان نقد و تحلیل شرایط را داشته باشند تا مسوولان بدانند عملکردشان تا چه اندازه زیر تیغ نقد رسانه‌ها قرار دارد که همین امر باعث می‌شود دست به عصا گام بردارند.
بیشتر بخوانید:
شوری نیازمند شعور
سومدیریت دلیل کاهش مطالبه گری
نتیجه وجود خبرنگاران ناآگاه، غیر متخصص و بی توجه به تعصب شغلی، این است که نظام مدیریتی کشور دچار سومدیریت می‌شود و مدیرانی بکار گرفته می‌شوند که به واسطه تفکرات جناحی و سیاسی، در جایگاهی قرار می‌گیرند که توان و تخصص آن را ندارند. به عبارت بهتر خبرنگار ناآگاه غیر متخصص سازشکار، موهبتی برای مسوولان و مدیران ناکارآمد است، زیرا هر اشتباه یا تصمیم غلطی که بگیرند، هیچ کسی متوجه آن نمی‌شود یا بسادگی می‌توان با خبرنگار معامله کرد. متاسفانه امروزه تنها جمله‌ای که در خصوص وضعیت نامناسب کشور از سوی کارشناسان و صاحب نظران مطرح می‌شود، سومدیریت است که بی شک در نتیجه کاهش مطالبه گری رسانه‌ها بوده است.
جایگاه قانونی خبرنگاری
نکته مهمی که در خصوص خبرنگار وجود دارد، جایگاه قانونی آن است. برای پی بردن به این مهم، کافی است به توصیف تفاوت خبرگزاری، پایگاه خبری، روزنامه یا نشریاتی بپردازیم که مجوز رسمی از وزارت ارشاد دارند و این رسانه‌ها را با فضای مجازی مقایسه کنیم. بی شک هر رسانه‌ای که مجوز رسمی دارد، مسوول مطالبی است که منتشر می‌کند و چنانچه مطلبی غیر واقعی یا با هدف تشویش اذهان عمومی منئتشر کند، باید در دادگاه ویژه مطبوعات حاضر و پاسخگو باشد، این در حالی است که فضای مجازی مکانی برای شایعه پردازی، آبروبری، تهمت زنی و هتک حرمت است و امکان پیگری بازی‌های صورت گرفته در فضای مجازی وجود ندارد یا بسیار مسیر سختی دارد. بنابر این خبرنگار نیز با افرادی که در فضای مجازی مطلب منتشر می‌کنند، تفاوت بسیار دارد که همین امر باعث می‌شود مردم به آنچه خبرنگار مطرح می‌کند، اطمینان داشته باشند.
اصرار بر مخفی کاری
چالشی که امروزه خبرنگاران و رسانه‌ها با آن رو به رو هستند، اصرار بر مخفی کاری است. در حالی که مسوولان در سخنرانی‌ها خبرنگاران را موظف و مکلف به راستگویی، شهامت، شجاعت، پیگیری، سخت گوشی و صفاتی از این دست می‌کنند، توقع واقعیت گرایی و پیگیری خبرنگاران را ندارند که برای اثبات این ادعا کافی است به میزان دستیابی خبرنگاران به مسوولان اشاره کنیم. واقعیت این است که در اتاق مسوولان بروی خبرنگاران بسته است و برای آنکه به یک چاش پاسخ داده شود و مردم بتوانند پاسخ سوالاتشان را از مسوولان بشنوند، خبرنگار نمی‌تواند بسادگی از هفت خوان روابط عمومی و رییس دفتر بگذرد.
دکتر زهرا نظری مهر / حقوقدان
منبع: پول نیوز
کلیدواژه: خبرنگاری اخبار اطلاعات فضای مجازی رسانه ها رو به رو
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.poolnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پول نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۰۲۱۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خبرگزاری کره شمالی جلوتر از مسوولان ایران
عصرایران ؛ رضا غبیشاوی - خبرگزاری رسمی دولت کره شمالی روز چهارشنبه گذشته (5 اردیبهشت) خبر داد هیات اقتصادی به ریاست یک وزیر این کشور (وزیر تجارت بین المللی) پیونگ یانگ را به مقصد تهران ترک کرد.
این اتفاق نادری بود که در عرصه اطلاع رسانی کره شمالی رخ می داد.
خبرگزاری دولت کره شمالی ، اولین رسانه ای بود که خبر سفر وزیر را اعلام کرد. بعد از آن هم خبرگزاری رویترز آن را در قالب گزارش خبری، منتشر کرد. در گام بعدی هم خبرگزاری ها و رسانه های جهان و ایران آن را بازنشر کردند.
این خبر با ارزشی بود. کره شمالی کشور منزوی است و با همسایگان و کشورهای جهان، رفت و آمد سطح بالا و گسترده ای ندارد.
روابط نزدیک تجاری و اقتصادی کره شمالی به چین و روسیه محدود می شود. در جهان هم دوستان کره شمالی علاوه بر روسیه و چین محدود می شود به بلاروس، کوبا و ایران و احتمالا چند کشور دیگر.
سفر مقامات کره شمالی به ایران هم اتفاقی کم‌رخداد است. بعد از انقلاب 57 تاکنون، هیچ کدام از رهبران کره شمالی به ایران سفر نکرده اند. تنها یک بار نخست وزیر کره شمالی به ایران آمد (سال 91 نشست سران کشورهای عضو عدم تعهد).
آخرین باری که یک وزیر کره شمالی به ایران آمد مربوط به 5 سال یعنی سال 97 قبل است. وزیر خارجه کره شمالی در سفر به تهران با روحانی رئیس جمهوری و ظریف وزیر خارجه وقت دیدار و گفتگو داشت. در سه دهه اخیر هیچ وزیر خارجه ای از ایران، به کره شمالی سفر نکرده است.
از روز انتشار اولین خبر درباره سفر وزیر کره شمالی به ایران بیش از 5 روز می گذرد اما هیچ خبرگزاری در ایران هیچ خبری دیگری درباره این سفر و این وزیر کره شمالی منتشر نکرده است. اینکه سرنوشت این هیات و این وزیر کره شمالی چه شد؟ به ایران آمد یا نیامد؟ اگر آمد با چه کسی در ایران دیدار داشت؟ هدف از سفر چه بود؟ درباره چه موضوعاتی با مقامات ایران گفتگو کرد؟
اگر نیامد یعنی سفرش لغو شد؟ اگر بله چرا سفر لغو شد؟
به ویژه که وزیر تجارت بین الملل کره شمالی است. قرار است دو کشور تحت تحریم چه چیزی باهم مبادله و خرید و فروش کنند؟ ما قرار است چه چیزی بخریم و چه چیزی می توانیم بفروشیم؟ کلا داستان جذاب و مهمی است.
"یون جونگ هو" وزیر روابط اقتصادی خارجی کره شمالی (سمت راست) در عکس آرشیوی در پیونگ یانگ در کنار سفیر روسیه در کره شمالی
هیچ خبرگزاری در ایران از هیچ مقام ایرانی درباره سرنوشت این هیات سوال نکرد. هیچ خبرگزاری در ایران نتوانست از منابع آگاه خود سوال کند و خبری اختصاصی در این باره منتشر کند که این هیات کره شمالی چه شد؟
هیچ مقام مسوولی هم در ایران، در این مدت، احساس مسوولیت نکرد تا به افکار عمومی توضیح دهد آیا این وزیر آمده یا نیامده ؟ اگر آمده ...
این است وضعیت اطلاع رسانی در ایران. خبرگزاری کره شمالی به عنوان بسته ترین کشور جهان ، خبر سفر وزیرشان به ایران را منتشر می کند اما در ایران خودمان، خبری از سرنوشت این سفر و این وزیر نیست. انگار نه انگار. خلاصه اینکه هیچ ارزشی برای مخاطب ایرانی قائل نشدند.
نکته دیگر اینکه، سکوت در برابر اتفاقات با ارزش خبری ، آن اتفاق را از بین نمی برد بلکه به ابهامات و گمانه زنی های اطراف آن رنگ واقعیت می دهد.
سکوت در ایران و کره شمالی بعد از انتشار خبر اول سفر وزیر کره شمالی به تهران، به ایران آسیب می زند. بزرگترین آسیب این است که گمانه زنی ها و احتمالات رسانه ها را درباره روابط دو کشور تایید می کند.
خبر را اولین بار خبرگزاری کره شمالی اعلام و بعد از آن، رویترز این خبر را در قالب گزارش خبری منتشر کرد. خبر رویترز به صورت گسترده در همه رسانه های جهان و ایران بازنشر شد. خبر رویترز احتمالات و گمانه زنی هایی را درباره روابط و همکای های نظامی مطرح می کند که به لحاظ چارچوب افکارعمومی، سکوت دربرابر آنها، یعنی تایید غیرمستقیم و ضمنی.
این رفتارها نه تنها به اعتبار رسانه ها و مسوولان ایرانی آسیب می زند بلکه ابهام ها را تقویت و راه رای برای تولید و تقویت شایعه ها و گمانه زنی ها باز می کند.
بعد از متن
بعد از انتشار متن مشخص شد وزیر تجارت بین المللی کره شمالی دیروز در نمایشگاه صادراتی اکسپو تهران حاضر بوده و از جمله از غرفه سایپا هم بازدید داشته است. این خبر را هم روابط عمومی سایپا اعلام کرده است.
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند